Μουρίγιο, Μπαρτολομέ Εστεμπάν

(Bartolome Esteban Murillo Σεβίλλη 1618 – 1682). Ισπανός ζωγράφος. Υπήρξε μαθητής του Χουάν ντε Καστίγιο και παρέμεινε στο εργαστήριό του έως το 1639, αλλά οι ιδανικοί δάσκαλοί του ήταν ο Χοσέ ντε Ριμπέρα, ο Φρανθίσκο Θουρμπαράν και κυρίως οι μεγάλοι Βενετσιάνοι ζωγράφοι. Με μόνες εξαιρέσεις ένα ετήσιο ταξίδι στο Κάδιξ (όπου πήγε μετά το 1680 για τις νωπογραφίες της εκκλησίας των Καπουτσίνων) και μια πιθανή επίσκεψη στη Μαδρίτη, χρονολογούμενη – όχι με απόλυτη βεβαιότητα – στο 1648-49, παρέμεινε όλη του τη ζωή στη γενέτειρά του. Με το όνομά του συνδέεται και η ζωγραφική ακαδημία της Σεβίλλης, της οποίας υπήρξε ο κυριότερος εμψυχωτής. Η ανάπτυξη της δραστηριότητας και της τεχνοτροπίας του Μ. βασίστηκε πάντοτε στη θρησκευτική ζωγραφική. Από τα κυριότερα θρησκευτικά έργα του είναι οι έντεκα πίνακες για το «κλάουστρο τσίκο» της εκκλησίας του Αγίου Φραγκίσκου (1846, σήμερα διασκορπισμένοι σε διάφορα μουσεία), που αποτελούν την απαρχή της παραγωγής του καλλιτέχνη, η σειρά των πινάκων για τη Σάντα Μαρία λα Μπλάνκα (ολοκληρώθηκε το 1665 και ανήκει κατά ένα μέρος στο Πράντο), τα είκοσι δύο έργα που άρχισε τον ίδιο χρόνο για τη μονή των Καπουτσίνων (τα περισσότερα βρίσκονται στο Μουσείο της Σεβίλλης) και τα οκτώ «Έργα της Ευσπλαχνίας» για την εκκλησία της Καριντάντ, που τελείωσαν το 1674 (σήμερα είναι διασκορπισμένα). Παράλληλα με τη θρησκευτική, αξιόλογη είναι και η πλούσια παραγωγή του εμπνευσμένη από επεισόδια της λαϊκής ζωής, με πρωταγωνιστές συνήθως μικρά παιδιά, τα οποία ο ζωγράφος παρατηρεί με ευχαρίστηση και περιέργεια. Ο Μ. θεωρούνταν μέχρι τις αρχές του αιώνα μας μεγάλος καλλιτέχνης (αποκαλούμενος «ο Ισπανός Ραφαήλ») για ορισμένες πλευρές του έργου του, που η σύγχρονη κριτική απορρίπτει, ενώ εκτιμά άλλες αρετές του, παραγνωρισμένες παλιότερα. Έτσι, η φήμη του Μ. πέρασε από εναλλασσόμενες φάσεις αξιολόγησης, μέχρι που και σήμερα ακόμα δεν έχει διαμορφωθεί αντικειμενική κριτική γνώμη για το σύνολο του έργου του. Ωστόσο, το ανθρώπινο στοιχείο και η επιτυχημένη αφήγηση τοποθετούν τον Μ. ανάμεσα στις μεγαλύτερες μορφές της ισπανικής ζωγραφικής του 17oυ αιώνα. «Η Παναγία με το Βρέφος», ένας θαυμάσιος πίνακας του Ισπανού ζωγράφου Μπαρτολομέ Εστεμπάν Μουρίλιο (Παλατινή Πινακοθήκη, Φλωρεντία). «Ο θείος ποιμήν», έργο του Ισπανού ζωγράφου Μουρίλιο Μπαρτολομέ Εστεμπάν (Μουσείο Πράντο, Μαδρίτη).